ショパン国際ピアノ・コンクール（ショパンこくさいピアノコンクール、波：Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina）は、ポーランドが出生地である作曲家兼ピアニストのフレデリック・ショパンを記念したピアノ演奏のコンクールで、正式名称はフレデリック・ショパン国際ピアノ・コンクールである。1927年に第1回が開催された。作曲家1名のみの作品によって競われるコンクールの1つである。ショパンの故郷であるポーランドの首都ワルシャワで5年に1回、ショパンの命日である10月17日の前後3週間にわたって開催される。第一次世界大戦後ポーランド人は、ショパンの名を冠した国際ピアノコンクールを、ショパンの命日を中心とした期間に開催することにした。コンクール出場資格は16歳以上30歳以下の年齢制限がある。これも2005年に27歳以下であった制限が、2010年に緩和されていまに至る。ショパン国際ピアノコンクールは、チャイコフスキー国際音楽コンクール、エリザベート王妃国際音楽コンクールと並び老舗の国際コンクールである。第二次世界大戦中には開催の中断があった。課題曲は、すべてショパンの作品のみの演奏が義務付けられている。旧東欧(現在の中東欧)で開催される国際コンクールが、21世紀を迎えても続いているのは稀な例である。共産主義のポーランド人民共和国時代、1955年の第5回コンクールまでの優勝者は、ポーランドかソ連の出身者によって占められていた。しかし1960年の第6回コンクールで西側諸国出身者1名、イタリア人のマウリツィオ・ポリーニが優勝。西側諸国出身者の優勝者が出るようになったのは、これ以降の事である。1990年の第12回と1995年の第13回では2回続いて第1位優勝者が輩出されないという状況となったが、2000年の第14回に中国のユンディ・リが15年ぶりに優勝した。2005年の第15回コンクール以降はインターネットで配信されている。コンクールではピアニスト名と共にピアノメーカー名も会場内で紹介される。2015年の第17回のショパン国際ピアノコンクール採用のスタインウェイ・アンド・サンズ、ヤマハ、カワイ、ファツィオリのピアノメーカー4社と各社ピアノ調律師が、コンクール出場ピアニストに採用されるビジネスチャンスとしての競争、1次から3次の予選ではピアノ独奏で採用していたピアノを本選のピアノ協奏曲では別のピアノに乗り換え、乗り換えが吉となるか凶となるかが、NHKBS1スペシャル「もうひとつのショパンコンクール~ピアノ調律師たちの闘い」として紹介されていた。ショパン作品のみで争われるとはいえ、ルールは毎回徹底的に改定されていることがほかの国際コンクールと違う大きな特徴である。かつて24の前奏曲は抜粋演奏にならざるを得なかったが、この頃はこれを全曲通奏できるように変わってきた。第一次にノクターン、第二次にワルツ、第三次にマズルカを課すルールを2005年にやめたことがあり、批判を受けて元に戻した。審査員 - Zygmunt Butkiewicz (Poland), Zbigniew Drzewiecki (Poland), Alfred Höhn (Germany, final auditions), Witold Maliszewski (Poland, chair), Piotr Maszyński (Poland), Aleksander Michałowski (Poland; withdrew during Round I without judging the participants), Henryk Melcer (Poland), Zofia Rabcewicz (Poland), Adam Sołtys (Poland), Felicjan Szopski (Poland), Józef Śmidowicz (Poland), Józef Turczyński (Poland), Adam Wyleżyński (Poland), Jerzy Żurawlew (Poland)審査員 - Zbigniew Drzewiecki (Poland), Artur de Greef (Belgium), Alfred Höhn (Germany), Juliusz Kaden-Bandrowski (Poland), Marguerite Long (France, fourth day), Joseph Marx (Austria), Eugeniusz Morawski (Poland, secretary), Stanisław Niewiadomski (Poland, deputy chair), Zofia Rabcewicz (Poland), Maurice Ravel (guest, France), Richard Rössler (Germany), Karol Szymanowski (guest, Poland), Józef Śmidowicz (Poland), Magda Tagliaferro (Brazil), Józef Turczyński (Poland), Paul Weingarten (Austria), Adam Wieniawski (Poland, chair), Carlo Zecchi (Italy), Jerzy Żurawlew (Poland)審査員 - Guido Agosti (Italy), Wilhelm Backhaus (Germany, deputy chair), Attilo Brugnoli (Italy), Zofia Buckiewiczowa (Poland), Marian Dąbrowski (Poland), Zbigniew Drzewiecki (Poland), Emil Frey (Switzerland), Alfred Höhn (Germany), Imre Keéri-Szántó (Hungary), Lazare Lévy (France), Loris Margaritis (Greece), Eugeniusz Morawski (Poland), Harry Neuhaus (USSR), Marie Panthès (Switzerland), Isidor Philipp (France, deputy chair), Zofia Rabcewiczowa (Poland), Lucyna Robowska (Poland), Richard Rössler (Germany), Emil Sauer (Austria, deputy chair), Pauls Schuberts (Latvia), Imré Stefániai (Hungary), Andrey Stoyanov (Bulgaria), Stefan Śledziński (Poland), Józef Śmidowicz (Poland), Magda Tagliaferro (Brazil), Józef Turczyński (Poland), Adam Wieniawski (Poland, chair), Bolesław Woytowicz (Poland), Carlo Zecchi (Italy), Jerzy Żurawlew (Poland)審査員 - Godfrid Boon (Sweden), Émile Bosquet (Belgium), Lucette Descaves (France, stood in for Marguerite Long until 1 October), Sem Dresden (Netherlands), Zbigniew Drzewiecki (Poland, chair), Jan Ekier (Poland), Blas Dimas Galindo (Mexico), Lélia Gousseau (France, stood in for temporary absentees), Arthur Hedley (UK, deputy chair), Lajos Hernádi (Hungary), Franz Josef Hirt (Switzerland), Jan Hoffman (Poland), Roman Jasiński (Poland), Marcelina Kimontt-Jacynowa (Poland, stood in for temporary absentees), Lazare Lévy (France), Marguerite Long (France, from 1 October, deputy chair), Joseph Marx (Austria), František Maxián (Czechoslovakia, deputy chair), Alfred Mendelsohn (Romania), Dimitar Nenov (Bulgaria), Lev Oborin (USSR, deputy chair), Pavel Serebryakov (USSR), Stanisław Szpinalski (Poland), Henryk Sztompka (Poland), Magda Tagliaferro (Brazil, deputy chair), Margerita Trombini-Kazuro (Poland), Bolesław Woytowicz (Poland), Carlo Zecchi (Italy), Jerzy Żurawlew (Poland)審査員 - Guido Agosti (Italy), Stefan Askenase (Belgium), Arturo Benedetti-Michelangeli (Italy), Émile Bosquet (Belgium), Harold Craxton (United Kingdom, deputy chair), Zbigniew Drzewiecki (Poland, chair), Jacques Février (France), Floria Guerra (Chile), Emil Hájek (Czechoslovakia), Jan Hoffman (Poland), Louis Kentner (United Kingdom), Lazare Lévy (France), Witold Lutosławski (Poland), Joseph Marx (Austria), František Maxián (Czechoslovakia), Lev Oborin (USSR, deputy chair), Lubomir Pipkov (Bulgaria), Bruno Seidlhofer (Austria), Hugo Steurer (GDR), Ma Su-Cun (China), Stanisław Szpinalski (Poland, secretary), Henryk Sztompka (Poland), Józef Śmidowicz (Poland, stood in for temporary absentees), Magda Tagliaferro (Brazil, deputy chair), Erik Then-Bergh (FRG)Margerita Trombini-Kazuro (Poland), Imré Ungár (Hungary), Maria Wiłkomirska (Poland, stood in for temporary absentees), Yakov Zak (USSR), Carlo Zecchi (Italy), Jerzy Żurawlew (Poland)審査員 - Guido Agosti (Italy), Stefan Askenase (Belgium), Nadia Boulanger (France, deputy chair), Sven Brandel (Sweden), Sequeira Costa (Portugal), Harold Craxton (United Kingdom), Halina Czerny-Stefańska (Poland), Shande Ding (Tin Sen-De, China), Zbigniew Drzewiecki (Poland, chair), Jan Ekier (Poland), Armand de Gontaut Biron (France), Emil Hajek (Yugoslavia), Arthur Hedley (United Kingdom, deputy chair), Lajos Hernádi (Hungary), Jan Hoffman (Poland), Mieczysław Horszowski (USA), Dmitry Kabalevsky (USSR, deputy chair), Witold Małcużyński (Poland), Timo Mikkilä (Finland), Florica Musicescu (Romania), Harry Neuhaus (USSR), František Rauch (Czechoslovakia), Reimar Riefling (Norway), Arthur Rubinstein (United States, honorary chair), Heinz Schröter (FRG), Bruno Seidlhofer (Austria), Pavel Serebryakov (USSR), Andrey Stoyanov (Bulgaria), Henryk Sztompka (Poland, deputy chair), Magda Tagliaferro (Brazil), Margerita Trombini-Kazuro (Poland), Amadeus Webersinke (GDR), Beveridge Webster (USA), Bolesław Woytowicz (Poland, secretary), Yakov Zak (USSR), Jerzy Żurawlew (Poland)審査員 - Zbigniew Drzewiecki (Poland, chair), Jan Ekier (Poland), Yakov Flier (USSR, deputy chair), Arthur Hedley (United Kingdom, deputy chair), Jan Hoffman (Poland, secretary), Pál Kadosa (Hungary), Eugene List (USA), Ivo Maček (Yugoslavia), Nikita Magaloff (Switzerland), Timo Mikkilä (Finland), Vlado Perlemuter (France), František Rauch (Czechoslovakia), Renzo Silvestri (Italy), Wesselin Stoyanov (Bulgaria), Magda Tagliaferro (Brazil), Sigismund Toduta (Romania), Margerita Trombini-Kazuro (Poland), Amadeus Webersinke (GDR), Maria Wiłkomirska (Poland), Bolesław Woytowicz (Poland), Jerzy Żurawlew (Poland)審査員 - Raif J. Abillama (Lebanon), Guido Agosti (Italy, deputy chair), István Antal (Hungary), Jan Ekier (Poland), Monique Haas (France), Gheorghe Halmos (Romania), Jan Hoffman (Poland), Witold Małcużyński (Argentina), Susumu Nagai (Japan), Tatiana Nikolayeva (USSR, deputy chair), Stepanka Pelischek (Bulgaria), Eliane Richepin (France), Maria Teresa Rodriguez (Mexico), Annerose Schmidt (GDR), Kazimierz Sikorski (Poland, chair), Regina Smendzianka (Poland), Pavel Štěpán (Czechoslovakia), Zbigniew Szymonowicz (Poland, secretary), Bolesław Woytowicz (Poland)審査員 - István Antal (Hungary), Olga Dąbrowska (Poland), Anton Dikov (Bulgaria), Jan Ekier (Poland), Orazio Frugoni (Italy), Gheorghe Halmos (Romania), Ludwig Hoffmann (FRG), Akiko Iguchi (Japan), Andrzej Jasiński (Poland), Alexander Jenner (Austria), Louis Kentner (United Kingdom), Eugene List (USA, deputy chair), Yevgeny Malinin (USSR, deputy chair), Witold Małcużyński (Argentina), André-François Marescotti (Switzerland), Federico Mompou (Spain), František Rauch (Czechoslovakia), Bernard Ringeissen (France), Kazimierz Sikorski (Poland, chair), Zbigniew Szymonowicz (Poland), Zbigniew Śliwiński (Poland), Amadeus Webersinke (GDR), Tadeusz Żmudziński (Poland)審査員 - Martha Argerich (Argentina), Paul Badura-Skoda (Austria), Rodolfo Caporali (Italy), Joseph Colom (Spain), Halina Czerny-Stefańska (Poland), Sergei Dorensky (USSR), Jan Ekier (Poland), Lyuba Encheva (Bulgaria), Rudolf Fischer (GDR), Lidia Grychtołówna (Poland), Irving Heller (Canada), Rex Hobcroft (Australia), Ludwig Hoffmann (FRG), Andrzej Jasiński (Poland), Geneviève Joy (France), Louis Kentner (United Kingdom), Kazimierz Kord (Poland, chair), Eugene List (USA), Nikita Magaloff (Switzerland, deputy chair), František Rauch (Czechoslovakia, deputy chair), Regina Smendzianka (Poland), Péter Solymos (Hungary)Zbigniew Śliwiński (Poland), Kazuko Yasukawa (Japan), Tadeusz Żmudziński (Poland)審査員 - Edward Auer (USA), Halina Czerny-Stefańska (Poland), Jan Ekier (Poland, chair), Konstantin Ganev (Bulgaria), Valentin Gheorghiu (Romania), Lidia Grychtołówna (Poland), Barbara Hesse-Bukowska (Poland), Andrzej Jasiński (Poland), Karl-Heinz Kämmerling (FRG), Viktor Merzhanov (USSR, deputy chair), Piotr Paleczny (Poland), Karl-Heinz Pick (GDR), František Rauch (Czechoslovakia), Bernard Ringeissen (France), Kazimierz Sikorski (honorary chair, did not judge the participants), Takahiro Sonoda (Japan), Eugène Traey (Belgium, deputy chair), Fou Ts’Ong (United Kingdom), Lev Vlasenko (USSR), Charles H. Webb (USA), Tadeusz Żmudziński (Poland)審査員 - Vladimir Ashkenazy (Iceland, judged only the final), Ryszard Bakst (Poland), Halina Czerny-Stefańska (Poland), Anton Dikov (Bulgaria), Sergei Dorensky (Russia), Jan Ekier (Poland, chair), Leon Fleisher (USA, judged only the final), Lidia Grychtołówna (Poland), Barbara Hesse-Bukowska (Poland), Andrzej Jasiński (Poland, secretary), Cyprien Katsaris (Luxembourg, judged from Round 2), Ivan Klánský (Czechoslovakia), Hiroko Nakamura (Japan), Gerhard Opptiz (Germany), Piotr Paleczny (Poland), Bernard Ringeissen (France), Maria Tipo (Italy, judged from Round 2), Eugène Traey (Belgium, deputy chair), Lev Vlasenko (Russia, deputy chair), Kazuko Yasukawa (Japan), Tadeusz Żmudziński (Poland)審査員 - Paul Badura-Skoda (Austria, deputy chair), Halina Czerny-Stefańska (Poland), Bella Davidovich (USA), Jean-Jacques Eigeldinger (Switzerland), Jan Ekier (Poland, chair), Lidia Grychtołówna (Poland), Adam Harasiewicz (Poland), Barbara Hesse-Bukowska (Poland), Andrzej Jasiński (Poland, secretary), Ivan Klánský (Czech Republic), Hitoshi Kobayashi (Japan), Lee Kum-Sing (Canada), Dominique Merlet (France), Victor Merzhanov (Russia), Li Min-Chan (China), Hiroko Nakamura (Japan), Piotr Paleczny (Poland, deputy chair), Sergio Perticaroli (Italy), Edith Picht-Axenfeld (Germany), Bernard Ringeissen (France), Harold C. Schönberg (USA), Regina Smendzianka (Poland, judged from Round 2), Zbigniew Śliwiński (Poland), Arie Vardi (Israel)審査員 - Martha Argerich (Argentina, judged from Round 2), Edward Auer (USA), Paul Badura-Skoda (Austria), Arnaldo Cohen (Brazil), Sequeira Costa (Portugal), Halina Czerny-Stefańska (Poland), Jan Ekier (Poland, honorary chair, not judging the participants), Ikuko Endo (Japan), Kazimierz Gierżod (Poland), Lidia Grychtołówna (Poland), Adam Harasiewicz (Poland), Eugen Indjic (USA), Andrzej Jasiński (Poland, chair), Victor Merzhanov (Russia), Germaine Mounier (France), Hiroko Nakamura (Japan), Piotr Paleczny (Poland, deputy chair), Sergio Perticaroli (Italy), Bernard Ringeissen (France, deputy chair), Annerose Schmidt (Germany), Regina Smendzianka (Poland), Józef Stompel (Poland), Arie Vardi (Israel)審査員 - Vera Gornostaeva (Russia), Lidia Grychtołówna (Poland), Adam Harasiewicz (Poland), Krzysztof Jabłoński (Poland), Andrzej Jasiński (Poland, chair), Choong-Mo Kang (South Korea), Vladimir Krainev (Russia), Hiroko Nakamura (Japan), John O’Conor (Ireland), Janusz Olejniczak (Poland), Piotr Paleczny (Poland, deputy chair), John Perry (USA), Sergio Perticaroli (Italy), Ewa Pobłocka (Poland), Bernard Ringeissen (France), Józef Stompel (Poland), Dang Thai Son (Vietnam), Arie Vardi (Israel), Fanny Waterman (United Kingdom)審査員 - Martha Argerich (Argentina), Dang Thai Son (Vietnam), Bella Davidovich (Russia), Jan Ekier (Poland, honorary chair, not judging the participants), Philippe Entremont (France), Nelson Freire (Brazil), Adam Harasiewicz (Poland), Andrzej Jasiński (Poland, chair), Kevin Kenner (USA), Michie Koyama (Japan), Piotr Paleczny (Poland, deputy chair), Katarzyna Popowa-Zydroń (Poland), Fou Ts’Ong (China)審査員 - Dmitri Alexeev, Martha Argerich, Akiko Ebi, Philippe Entremont, Nelson Goerner, Adam Harasiewicz, Andrzej Jasiński, Yundi Li, Garrick Ohlsson, Janusz Olejniczak, Piotr Paleczny, Ewa Pobłocka, Katarzyna Popowa-Zydroń, John Rink, Wojciech Świtała, Dang Thai Son, Dina Yoffe原智恵子が聴衆の抗議で入賞してから日本での知名度が急速に上がり、このコンクールを目指す日本人は多い。

出典:wikipedia